کارکرد مجاز در توانمندی متن قرآن

قرآن برحسب خلاقیت در سخن وری و استفاده از انواع فنون کلامی و قدرت احاطه بر معانی و مفاهیم الفاظ و نکته سنجی های بدیع در بیانات خود ، روشی را بر عرب عرضه نمود که کاملاً نوین و بی سابقه و بی نظیر بود و بدین جهت سخنوران و فصحای عرب را شیفته خود نمود و آنان در مقابل قرآن زانو به زمین زدند، چنین متنی دارای قابلیت های ظهری و بطنی است که متناسب با سرشت چندجانب? انسان است، همین موضوع بعد مهمی از ابعاد اعجاز قرآنی به شمار می رود. یکی از ویژگی های بیانی قرآن، استفاده از زبان مجازی است؛ زیرا که قرآن کریم برای بیان مفاهیم عالی خود، چون حقایق نامحسوس و حالات گوناگون انسان از این زبان بهره گرفته است. مجاز برای تزیین معنای حقیقی نیست، بلکه برای ایجاد یک نظام فکری خلاق است. خداوند برای شناساندن یک واقعیتی که ماهیت و چگونگی تکوین آن برای انسان ناشناخته است، چنان واقعه ای را با ماده ای که در دسترس انسان است نشان می دهد. زبان مجازی نمایشی از واقعیت است که به وسیله ی آن چشم اندازها و جلوه های متفاوتی از واقعیت ایجاد می شود و چون استعداد کج فهی را دارد، باید به آیات محکم مراجعه کرد. بنابراین؛ زبان مجازی را نباید به زبان صریح و روایی منتهی کرد، بلکه باید برای همیشه مجاز بمانند تا زاینده ی دلالتها باشند.